Ik lees dat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema een hoofddoek van de moskeeën heeft ontvangen om het in de gemeenteraad te dragen als solidariteit met de gesluierde moslima’s die zouden gediscrimineerd worden omdat ze hoofddoeken dragen. Ik lees ook dat Halsema  geweigerd heeft het hoofddoek te dragen.
Ik ben eigenlijk benieuwd naar de gedachten van de burgemeester toen ze dat hoofddoek in ontvangst nam en het uitpakte. Wat zou ze gedacht hebben?
Zou ze gedacht hebben?
Ik kan maar een aantal mogelijke gedachten kunnen bedenken (ik ben maar een man en geen politicus).
1. Ach, wat een goed idee maar dat kan ik niet maken.
2. Mooi, ik doe niets mee en zal het in een cadeau etalage hangen.
3. Ik zal het terugsturen met een bosje bloemen.
4. Wat een brutaliteit? 

5. Hoe durven ze dat te doen?
6. Ik ga jullie terug pakken.

Femke Halsema kennende, vooral door haar TV-serie over islamitische vrouwen denk ik dat ze het volgende gedacht zou hebben:
‘Ik ga alle vrouwen die betrokken zijn bij gemeente Amsterdam, inclusief Politie en OM uitnodig. Ik geef ze allemaal hoofddoeken. Ik nodig ook alle moskeeën bestuurders uit en we gaan gezamenlijk (vrouwen en moslimmannen) naar de Dam en daar moet een podium staan. Het koninklijke paleis achter ons en het Vrijheidsbeeld voor ons. En dan bedank ik eerste de moslimmannen voor het sturen van het hoofddoek. Ik nodig dan de brandweer mannen om een vuur in een grote schaal te vlammen. Vervolgens ga ik de moslimmannen vragen hun hoofddeksels af te doen. We gaan allemaal met hoofddoeken en hoofddeksels, in de hand, naar het vuur. Iedereen roept de Iraanse vrouwen leuze : ‘Jin, Jiyan, Azadi = Vrouw, Leven, Vrijheid’*. Ik gooi, als eerste, het hoofddoek in de vlammen. De rest volgt.’

Femke schrikt van haar revolutionaire gedachten. Ze kijkt in de spiegel en veegt het zweet van haar voorhoofd, met haar verkregen hoofddoek en gooit ze dan in de prullenbak. 

Ze slaakt een diepe zucht en zegt: ‘Gelukkig niemand leest gedachten.’

Ik kan me vergissen. Alleen Femke kan mijn schrijven beamen of afwijzen. 

Elke dag besef ik wat ik maar ook schrijf geen zin heeft en het bereikt weinig mensen. Maar niet schrijven frustreert en opent de weg wijdopen voor de stress en depressies. Dan maar schrijven om de Corona die al tien dagen de scepter zwaait te bevechten.
Laat ik maar de week sinds afgelopen zondag doornemen. Twee moslim-aanvoerders van twee eredivisie voetbalclubs te weten Feyenoord en Excelsior (toevallig beide uit Rotterdam) weigerden de tijdelijk aangesteld algemene aanvoerdersband tegen alle soorten racisme te dragen. Waarom?Omdat het tegen hun geloof is. Omdat de islam homoseksualiteit veracht en verbiedt. In Iran wordt een homo zelfs in het openbaar opgehangen: Duidelijke standpunt! De twee moslim-aanvoerders zeggen respect voor homoseksualiteit te hebben maar in werkelijkheid zijn ze er tegen: Geen duidelijke standpunt! De Nederlandse media, TV, Radio, Podcast en schrijfmedia waren dan drie dagen lang vol van. Ze bespraken, vooral herhaalden de standpunt: Alles blijft vaag behalve de standpunt van domnee Gremdaat  op SBS6 die zich omwonden uitte tegen een Marokkaanse oud voetballer: ‘Het is maar goed dat jullie die ban niet dragen. Want jullie haten homo’s.’

Maandag laait de aandacht voor de Iraanse 'kamikaze'-drones die volgens Oekraïne steeds vaker ingezet door het Russische leger en daarmee vernietigd de infrastructuur van Oekraïne. Iraanse agressie wordt steeds intenser en fataler, in binnen- en buitenland. Iran domineert de politiek en de regeringen van Irak, Syrië, Lebanon, delen van Yemen en nu de oorlog in Europa. Iran heeft alles onder controle ondanks de wereldwijde protesten tegen de vrouwen onderdrukking, tegen het dragen van de hijab dat deze keer begon met het in het openbaar doodmartelen van de Koerdische jonge vrouw Amini halverwege september.
Als ik de Koerdische sociale media zie dan overheerst de simpele geest. Zee weinig protesten tegen Iran maar daarentegen kijken honderdduizenden naar bv een filmpje van een jonge Koerdische mullah die het eten met de hand verheerlijkt omdat de profeet ruim 1400 jaar geleden met de hand at. 

Dinsdag heerst de verdwijning van het gehandicapte meisje Hebe en haar begeleidster Sanne, alle Nederlandse media. Nog nooit is zoveel aandacht besteed aan een verdwijning. En terecht. Onlangs hebben soortgelijke incidenten plaatsgevonden waarbij kinderen het slachtoffers van waren. Helaas mocht al die aandacht niet baten. Te laat zijn de levenloze lichamen van de Hebe en Sanne gevonden.
En wat staat ons vandaag?
Rusland dreigt samenwerking met VN-secretaris generaal te stoppen omdat die een onderzoek wil starten of Rusland Drones uit Iran gebruikt. De aandacht voor protesterende vrouwen in Iran wordt steeds minder. Terwijl daar de vrouwen vechten om vrijheid vechten vele vrouwen in Europa om hoofddoek te dragen tijdens hun functioneren. Iedereen heeft recht op wat die wil.
Maar leven we niet in een wereld waar het RECHT gebukt gaan onder ONRECHT? En Waarom?

Oorlog is vernietiging. Oorlog kent alleen verliezers.

De huidige oorlog tussen Rusland en Oekraïne houdt de hele wereld bezig en de wereld is bang voor de derde wereldoorlog die het leven op aarde waarschijnlijk totaal gaan vernietigen.
De Russische president Poetin heeft een ongeloofwaardige smoes bedacht om de oorlog tegen Oekraïne te beginnen. Hij is van mening dat Oekraïne genocide pleegt tegen eigen bevolking in Dombas dat aan de Russische gres ligt.
Poetin wil Oekraïne “bevrijden” van het “neo-nazi regime” van president Zelensky.
Dat Zelensky zelf een jood is maakt Poetin niets uit.
Poetin is niet de enige dictator die tegenstrijdige informatie gebruikt om zijn oorlog te legitimeren.
Denk hierbij aan de Turkse president Erdogan die nu zich voordoet als vredesstichter.
Erdogan gaf in 2018 de naam ‘Olijftak’ aan de militaire operatie die de Koerdische grondgebieden rond Afrin in Syrië bezette en annexeerde.
Toen legitimeerden de meeste Europese leiders die oorlog; Erdogan had het recht zich te verdedigen. Maar tegen wie? Tegen de Koerden die de extreme Islamitische terreurorganisatie ISIS (met behulp van Europa en Amerika) had verslaan en hun terroristen in gevangenissen nam en waarmee Europa tegen dat gevaar beschermde. De Europese leiders waren ineens dement. Ze vergaten dat tienduizenden ISIS strijders via Turkije naar Syrië waren gereisd om daar een Islamitische staat te stichten. Turkije hielp ISIS op vele fronten en behandelde hun gewonden in Turkse ziekenhuizen.
Europa en Amerika tolereerden niet alleen de hulp van Erdogan aan ISIS maar maar zijn gaven hem zelfs financiële steun. Hij gebruikte die steun tegen de Koerden, de Koerden die tegen ISIS aan het vechten waren.
Erdogan eet altijd van verschillende walletjes. Als NAVO lid kocht hij, tegen de zin van NAVO afweer systemen van NAVO’s tegenstander Rusland. Erdogan en zijn vrouw zijn bevriend met Poetin, Zelensky en hun vrouwen.
Erdogan profiteert van de onderlinge strijd tussen Arabische staten. Lang beschuldigde hij Israël van genocide tegen Palestijnen nu is Israël zijn vriend.
Hij “steunt” de moslim Oeigoeren in China en doet zaken met de Chinese dictator.

Nu werpt Erdogan zich als vredestichter. Hij zwaait met zijn “olijftak” en bemiddelt tussen Rusland en Oekraïne.
Laten we hopen dat dit hem lukt, dat die oorlog, omwille van al het lijd van beide volkeren, wordt beëindigt.
Ik gun Oekraïners vrede en bevrijding. Ik gun de Russen vrijheid en democratie. Ik hoop op een vreedzame en gelukkige aarde. 

Maar ik ben bang dat de Koerden weer het kind van de rekening gaan worden. Want Erdogan gaat hierna zuid- en west Koerdistan in Irak en Syrië inleven en annexeren. Die gebieden zijn olierijk. Hij zal wel met zijn poten van oost-Koerdistan, in Iran, afblijven. Hij wil voorlopig geen conflict met die rivaal, tot er een gelegenheid komt. Ze kennen elkaar door en door. Ze zijn uit hetzelfde hout gesneden.

In mijn geboortedorp stierven de mensen vrij vroeg, vooral de mannen en kinderen. Het was dan normaal dat de twintigers stierven. Ze lieten dan hun weduwes en kleine kinderen achter. De armoede heerste in dat gebied, bijna altijd maar tijdens en na de tweede wereld oorlog was de hongercrisis gigantisch. Een maagd huwen was bijna niet meer te bekostigen. Mensen hadden geen geld toch waren de huwelijken met een maagdelijke jonge vrouw kostbaarder dan de huwelijken met de weduwes. De vrijgezelle mannen die geen genoeg koeien, schapen of een paar hadden om als bruidsschat aan de familie van de bruid te geven gingen dan bijna noodgedwongen met weduwes trouwen. Ze hoefden dan bijna niets te betalen voor de nieuwe/oude bruiden. En weduwes met hun weeskinderen trouwden opnieuw om hun magen en die van hun kinderen te vullen.
Tante Amine, de jongere zus van pa, en mijn moeder, die ook Amine heette, waren twee van die weduwes die met twee maagdelijke vrijgezelle mannen trouwden. Tante Amine met Younis en moeder met mijn pa.
Toen het huwelijk van Younis en tante Amine voltrok had tante Amine al twee kleine kinderen; Myriam en Salih. Mijn moeder was bijna twaalfjaar ouder dan pa en had al zes kinderen gebaard waarvan er drie al gestorven waren. De twee huwelijken, van mijn vader en zijn zusje hebben bijna tegelijkertijd plaats gevonden. De twee Amine’s raakten bijna gelijk na hun tweede huwelijk zwanger. Mijn moeder kreeg miskraam toen ze zes maanden zwanger was. Een paar maanden hierna ben ik door mijn pa in de baarmoeder van mijn ma geplant.
Tante Amine baarde Ismail als de eerste zoon van Younis. Younis was kort, dik en blond met dik rood hoofd en twee blauwe uitpuilende ogen. Ik ben een klein jaartje na Ismail geboren.

Ismail was blond jongetje met lichtblauwe ogen. Zijn gezicht was altijd rood. Zijn moeder noemde hem ‘Soré cav Shin’ dat ‘Rode met blauwe ogen’ betekende. Mijn moeder noemde mij: ‘Terreré mu zer’ en dat betekende ‘Blonde Tataar’. Ismail was mijn neef, de zoon van het zusje van mijn vader. Hij was ongeveer een jaar ouder dan ik maar wij beiden kenden onze geboortedatum niet. We gingen naar de school toen die voor het eerst in september 1958 in het dorp openging. Ismail en ik waren bijna onafscheidelijk. Als we naar school gingen gingen we samen, met zijn halfbroer Salih die een paar jaar ouder was en een paar andere jongens van het lage gedeelte van het dorp. We gingen dan naar het hoge gedeelte van het dorp dat een paar kilometer hoger lag, in de schoot van een berg, op een heuvel die over het lage gedeelte keek. Driejaar gingen we samen naar de school. Ismail en ik hebben altijd naast elkaar gezeten. Toen het vierde schooljaar halverwege september 1961 begon gingen we op een dag weer naar de school. We waren onderweg. Ismail en ik liepen voorop, Salih, zijn halfbroer, de zoon van dezelfde tante liep achter ons met de andere jongens. Salih had zwarte haren en donkerbruine ogen. De vader van Salih was dood, zijn moeder trouwde met Younis die blond was met uitpuilende blauwe ogen. Toen de school in het dorp begon stuurde hij zijn oudste zoon Ismail wel naar school maar wilde niet dat Salih, zijn stiefzoon, naar de school ging. Salih moest in de boomgaard werken. Mijn vader werd boos op Younis en dwong hem om Salih als nog in te schrijven voor de school.
Op die warme dag van september 1961 aten we, onderweg naar de school, rozijnen die onze moeders in onze broekzakken hadden gepropt. Ineens schrokken we van geweerschoten die dichtbij werden afgevuurd en ons het schrik injoegen. We stopten en we draaiden ons om naar het explosieve geluid dat uit het dorp kwam. Een auto reed met hoge snelheid door het dorp richting de stad, in de zuidelijke richting. De geweerschoten hielden aan maar de auto verdween uit het zicht. Er werd ineens stil. We keken onwennig en vragend naar elkaar. Op dat moment verscheen mijn halfbroer Habib met zijn beladen ezel. Hij stelde ons gerust en zei met een kalme stem dat we niet naar school moeten maar terug naar huis. We liepen samen terug naar huis. De maanden daarna was het dorp het toneel van militair vertoon. De Iraakse militaire voertuigen reden door het dorp, er marcheerden militairen overdag maar in de avonden kwamen de Koerdische strijders in het dorp logeren, ook in ons huis,. De angst voor luchtbombardementen en de roddelmachine joeg ons op en dwongen de dorpelingen om overdag hun heil buiten het dorp te zoeken, in de grotten en onder de viaducten van de autoweg.
Op een dag waren we het zat om uit het dorp te vluchten en juist op die dag werd de omgeving van het dorp met straaljagers gebombardeerd en later met gevecht helikopters. Ik had het gevoel dat de heli in onze woonkamer wilde invliegen. Een paar maanden later vluchten we naar de stad Duhok. Daar waren Ismail, Salih en ik onafscheidelijk. Na twee weken in Duhok vluchten we verder, zo’n 120m naar het zuiden. In het dorp Qayara verbleven we een paar maanden. Op een dag vertrok het gezin van mijn tante Amine, de moeder van Salih en Ismail naar Bagdad. Ik huilde van binnen en probeerde me te vermannen en zwaaide ze uit. Salih en Ismail zaten achter in de pick-up. Hun haren wapperden toen het wazig werd voor mijn ogen en de aut in een fata morgana verdween die de woestijn een vals beeld gaf.
Jaren later werd mijn nichtje, de volle zus van Ismail getrouwd met Ali. Ali kende ik pas in Nederland in 1981. We werden buren in verschillende plaatsen in Amsterdam, eerst in een pensioen, daarna in een flat in Bijlmer en uiteindelijk in Amsterdam Noord. Ali verliet Amsterdam en zijn gezin in 1992 en stichtte een nieuw gezin in Koerdistan en kreeg met zijn nieuwe vrouw vier dochters. In 2019 was ik in Koerdistan en ik ging rondom het hotel wandelen. Daar kwam ik Ali tegen die in zijn moestuin aan het werk was. We hebben een kopje thee bij hem op het balkon gedronken. Dat was de laatste keer dat ik Ali zag.
Salih ontmoete ik ook voor het laatst in 2019 in Duhok. Hij was stil zoals altijd. En Ismail heb ik voor het laatst in 1996 in Duitsland gezien. Toen hij in dat jaar in Duitsland asiel vroeg ging ik met mijn gezin bij hem op bezoek. Hierna hebben we elkaar niet meer gezien. We waren compleet uit elkaar gegroeid. 

Op 16 januari van dit jaar stierf Salih, als gevolg van corona in de stad Duhok die ongeveer 20km in het zuiden van ons geboortedrop ligt. Hij was afgelopen 20 jaar depressief en sliep bijna de hele dag door. Hij ging nauwelijks het huis uit. Salih is getrouwd met een zus van Ali, dus beide zijn met elkaars zussen getrouwd. Op 25 mei 2021 stierf Ali aan gevolgen van corona. Ismail ging begin september van dit jaar naar Duhok. Hij weigerde zich te vaccineren tegen corona. Een paar dagen naar zijn aankomst daar raakte hij besmet met corona en werd na een week met spoed naar Duitsland teruggebracht. Hij stierf op zondag 19 september 2021.

Het sterven van je naasten zet je aan het denken en je besef van dood die niemand spaart en je eigen einde komt steeds dichterbij.

EO, Oases in de Oriënt antwoordt mijn klacht over hun aflevering over Irak, Erbil als volgt:
‘Naar aanleiding van de aflevering van de reisserie Oases in de Oriënt over Erbil is er een aantal reacties binnengekomen van kijkers, veelal van origine afkomstig uit de Koerdische regio, waarin ze hun onvrede hebben geuit. Zij hebben de uitzending als kwetsend ervaren.

Onze ambitie is om de kijkers op een andere manier kennis te laten maken met de mensen die in en om de landen van het Midden-Oosten leven. In onze reisseries pretenderen we dus niet de politieke, religieuze of economische kwesties van een land, regio of gebied zo breed mogelijk te duiden of de verschillende opvattingen, ideeën die er leven tegenover elkaar te zetten.’

Gelukkig ben ik niet de enige die klaagt over de onzin die de Assyrische haatzaaier uitkraamt in hun programma. De tweede alinea van het antwoord is naïef en een soort utopie. 
Het EO programma begint met de presentator Kefah Allush fietsend door de drukke stad Erbil. Hij is dan de enige fietser in het gevaarlijke stadsverkeer. Waarna gaat hij naar de herenclub Mr. Erbil. Mannen van verschillende religiën die zich elegant kleden.
Ik verwacht dat Allush naar de wijk Iskan zou gaan waar meer dan honderdduizend Arabieren uit verschillende Iraakse steden wonen en elkaar ontmoeten. Voor hen is Erbil een echte oase van vrijheid en veiligheid. Maar helaas kiest de EO presentator voor zijn oude bekende, één Assyrische racist die misbruik maakt van Allush en zijn onkunde. De rest van het programma, bijna 80%, wordt bepaald door de gids.
De Assyrische gids neemt Allush uit de oase en ze reizen door Koerdistan. Met zijn eerste racistische uiting test de gids de kennis van Allush opnieuw. Hij wijst naar de Yezidi grondgebieden en zegt: Koerden hebben dit gebied bezet. Allush gelooft hem meteen omdat hij, helaas, niets weet over Iraks-Koerdistan. Allush, als journalist had moeten weten dat de Yezidi grondgebieden een deel van Koerdistan is waar onlangs duizenden Koerden en Yezidi’s sneuvelden bij het bevrijden van die grondgebieden op de Islamitische Staat (IS), IS veroverde op 3-8-2014 vele Koerdische dorpen en steden die vooral Yezidi wonen en werden massaal gedood en er werden duizenden vrouwen als seks-slavinnen verhandeld. Allush had moeten weten dat de Nederlandse luchtmach jaren de Koerden heeft geholpen om die gebieden te veroveren op de IS. Er werden toen ook vele Christelijke dorpen op IS veroverd. Maar Allush heeft zich geteugeld en de teugels in de handen van zijn haatzaaiende Assyrische gids gelegd.
De gids zou Allush meenemen naar Al-qoush, het Christelijke dorp waar de oudste kerk staat. Maar dat doet hij niet. Ze gaan met hun busje ergens in niemandsland, op een verlaten autoweg staan klagen over de Koerden, in de camera. Allush zegt wanneer je buiten Erbil komt is geen tolerantie meer. Niet iedereen kan overal gaan. Dat is de reinste onzin die hij uitkraamt.
In heel Koerdistan mag je reizen, ook naar de Christelijke en Yezidi dorpen. Ik heb zelf in Christelijke- en Yezidi-dorpen en vluchtelingenkampen gefilmd, tussen 2016 en 2020, dus ook in die periode toen de opnames van Oases in de Oriënt plaats hebben gevonden.
Koerdistan heeft weliswaar de oorlog tegen IS officieel achter de rug maar het gevaar van IS is nog steeds aanwezig en IS loert en voert nog steeds aanslagen, waar het kan. 

Het programma is dus niet gepasseerd op feiten.
De Koerden willen graag dat buitenlandse TV ploegen komen filmen, overal en zonder beperking, inclusief dit programma van de EO. Daarom begrijp ik niet waarom de presentator en zijn gids het publiek anders willen laten geloven, misleiden.

 
Als later in het programma de gids de Koerden als kankergezwel verklaart neemt Allush dat voor lief aan waardoor de gids verder gaat en zegt: ‘Zelfs als ze een stuk goud zijn moet je hen niet in je zak stoppen.’ Allush vraagt waarom en de gids zegt omdat het je zak zal kappot maken. Allush heeft bewondering voor de uitleg.
Dat geeft de gids meer moed. Terug in Erbil zitten ze in een hooggebouw en drinken bier. Daar zegt de Assyrische vriend van Allush: ‘Als ik macht had zou ik de Koerden uitroeien’. Allush zegt lacherig maar dat is racisme, je bent racist. En ze proosten met hun flesjes bier. 

Ik heb hele goede ervaringen met de EO. Derhalve begrijp ik echt niet wat EO met dit programma wil bereiken? Even ter info: onlangs, tijdens het bezoek van de Franse president aan Mosul ontmoete hij een van de christelijke geestelijken die vertelde dat de Koerden de christenen  beschermen en dat hij zelf in alle vrijheid in Erbil woont. Erbil is voor die geestelijke inderdaad een Oase van vrijheid.

Ik heb een ingezonden brief naar de kranten verstuurd en dit zijn de antwoorden.

Trouw: U gaat in uw schrijven in op een televisieprogramma, in dit geval Oases in de Oriënt. We zijn terughoudend in het plaatsen van reacties op tv-uitzendingen. Voor lezers die niet gekeken hebben is vaak niet meteen duidelijk waar het over gaat.

Volkskrant: Een stuk komt voor plaatsing in aanmerking als het de aanzet geeft tot een debat of als het een bijdrage levert aan een lopend debat, als het een oorspronkelijke zienswijze bevat, en als het inhoudelijk en stilistisch voldoet.

NRC: ‘Ik moet u helaas laten weten dat hij niet wordt geplaatst.’